Ekspres do kawy – technologia, która zmienia codzienny rytuał picia kawy

Dla wielu osób codzienne picie kawy jest czymś więcej, niż tylko próbą pobudzenia organizmu – to wręcz rytuał, który pozwala na chwilę wyciszenia. Dzięki rozwojowi technologii i nowoczesnym ekspresom do kawy, miłośnicy tego aromatycznego napoju mogą cieszyć się nim w dowolnym momencie. Jak urządzenia takiego rodzaju wpływają na nasze codzienne życie?

Skąd się wzięła kawa?

Współcześnie kawa kojarzy się z ziarnami, z których można przygotować napój o wyjątkowym smaku i aromacie. Skąd jednak się wzięła?

Kawę, a właściwie owoce kawowca, były spożywane już na początku naszej ery, w Etiopii, chociaż w zupełnie innej formie, niż ta, którą znamy obecnie. Spożywano je bowiem z dodatkiem soli czy masła (już w postaci gotowanej), a dopiero później próbowano zaparzać zbierane owoce. W ten sposób powstała pierwsza „kawa” w postaci napoju. A swoją nazwę wzięła, najprawdopodobniej, od nazwy regionu, w którym naturalnie występują kawowce, czyli Kaffy.

Początkowo napary kawowe znane były tylko na terenach arabskich i stopniowo trafiły na stoły całego Bliskiego Wschodu. Należy jednak podkreślić, że wśród ortodoksyjnych kapłanów kawa budziła niechęć – do tego stopnia, że w XVI wieku zakazano spożywania napoju. Pomimo tego ludność z przyjemnością sięgała po aromatyczny i pobudzający napar, a nawet otwierano pierwsze „kawiarnie” (w Stambule), które stawały się miejscami spotkań ludności. Rosnąca popularność kawy ostatecznie przyczyniła się do zniesienia restrykcji.

Kawa w Europie

Do Europy kawa dotarła, najprawdopodobniej, jeszcze w XVI wieku. Początkowo znana jedynie w Anglii, z czasem trafiła również do Francji oraz Ameryki Północnej. I tutaj również działalność rozpoczynały pierwsze kawiarnie, w których serwowano napoje. Po pewnym czasie do kawy zaczęto dodawać cukier oraz mleko.

Jednak i w Europie nie brakowało sceptyzmu co do kawy i jej pochodzenia. Przedstawiciele religijni dopatrywali się grzesznego wpływu ziaren na osoby spożywające pobudzające napoje, ale za przyzwoleniem papieża Klemensa VIII kawa zaakceptowana została ostatecznie również w świecie chrześcijańskim. Kawę podawano w kawiarniach, które otwierano w większych miastach europejskich. Takie lokale stawały się nierzadko punktami spotkań kulturalnych. Z usług takich miejsc korzystały nawet ówczesne, sławne osobistości – na przykład Amadeusz Mozart.

Pod koniec XVII wieku kawę poznali także Polacy, chociaż z początku była ona produktem elitarnym i niezbyt dostępnym dla niższych warstw społecznych. Napary z ziaren uważano ponadto za lekarstwo na choroby przewodu pokarmowego. Spożywana w formie „surowej”, jak na zachodzie, po pewnym czasie poddana została modyfikacjom. Polacy dodawali do niej tłustą śmietankę, mleko czy cukier, co pozwalało złagodzić goryczkę i traktować kawę jako formę napojów deserowych.

Jak widać, droga kawy na nasze stoły była długa i nieco skomplikowana. Jednak napoje kawowe szybko zdobyły serca ludzi, a do tego przyczyniły się do pewnych drobnych, ale istotnych zmian społecznych – wystarczy spojrzeć na powstające błyskawicznie pierwsze kawiarnie – miejsca spotkań, dyskusji i zawiązywania więzi międzyludzkich!

Historia ekspresu do kawy 

Kawa, chociaż musiała przejść długą drogę, stała się błyskawicznie ważnym elementem codzienności – na tyle, że na jej rzecz znoszono nakładane wcześniej zakazy! Nic zatem dziwnego, że z czasem zrodziła się potrzeba jej szybszego i wygodniejszego przygotowania – właśnie we wspomnianych kawiarniach, które cieszyły się tak dużym zainteresowaniem, że klienci musieli coraz dłużej czekać na zamówiony napój.

Zanim powstał pierwszy ekspres do kawy, zmielone ziarna zaparzano na różne sposoby. Poza tradycyjnym zalewaniem wrzątkiem, wykorzystywano też specjalne dzbanki i zaparzacze z sitkami. Nie były one jednak na tyle funkcjonalne, aby możliwe było przygotowywanie dużej liczby filiżanek, jedna po drugiej.

Angelo Moriondo opatentował maszynę (sporych rozmiarów), która do zaparzania kawy wykorzystywała jednocześnie gorącą wodę oraz parę wodną. Chociaż urządzenie pracowało wydajnie, jego projektant nie produkował go masowo. Maszynę udoskonalił Luigi Bazzera, a następnie Desiderio Pavoni. W ten sposób powstał ekspres do kawy, który mógł w trakcie jednej godziny przygotować kilkaset porcji kawy.

Ekspresy były stopniowo modyfikowane i, przede wszystkim, zmniejszane. Zajmując mniej miejsca w kawiarni, stawały się także wygodniejsze w obsłudze. Urządzenia takie usprawniano tak, by pracowały przy coraz wyższym ciśnieniu, co z kolei pozwoliło przygotowywać kawę z charakterystyczną pianką crema. Umożliwiło to rozpowszechnienie espresso w całej Europie.

Kultura picia kawy – znaczenie ekspresów kawowych

Kultura picia kawy, jaką znamy obecnie, zrodziła się na przełomie lat 50. i 60. ubiegłego wieku. Klasyczne kawiarnie przeżywały swój rozkwit, a na rynek zaczęły trafiać pierwsze ekspresy kawowe do domowego użycia.

Jak ekspresy do kawy wpłynęły na codzienne rytuały jej przygotowywania i spożywania? Z całą pewnością znacznie usprawniły cały proces zaparzania i przyspieszyły go na tyle, że możliwe jest przygotowywanie większej liczby filiżanek w znacznie krótszym czasie. Jednak tym, co z punktu widzenia każdego miłośnika tego napoju jest najważniejsze, to smak i aromat kawy przygotowywanej w ekspresie.

Specjalistyczne urządzenia przeznaczone do parzenia kawy, takie jak ekspresy kolbowe czy dźwigniowe, pozwalają wydobyć pełny aromat i smak napoju, a do tego serwować kolejne filiżanki niemal bez przerwy!